Penetrometer
Veel bomen langs wegen en in de bebouwde omgeving ondervinden groeistagnatie en conditievermindering als gevolg van bodemverdichting. Bodemverdichting ontstaat meestal bij bouw- en aanlegwerkzaamheden, bij het veelvuldig berijden van de bodem of door het opslaan van zware materialen. Hierbij wordt de bodem samengedrukt waardoor de natuurlijke holten tussen de gronddeeltjes verdwijnen en de indringingsweerstand van de bodem toeneemt.
De indringingsweerstand is een belangrijke indicator voor de doorwortelbaarheid van de bodem en dus voor de mogelijkheid van de boom voor het vormen van een sterk en gezond wortelstelsel. Daarnaast heeft de mate van bodemverdichting invloed op het lucht- en zuurstofgehalte in de bodem en op het vochtleverend vermogen en daarmee op het functioneren van de boomwortels. Sterk verdichte bodems kunnen wortelgroei en het functioneren van de wortels ernstig belemmeren waardoor bomen op termijn door verstikking van de wortels zelfs geheel kunnen afsterven.
De penetrometer is een instrument om de indringingsweerstand van de bodem (en die de boomwortels dus ondervinden) te meten. Hiermee wordt een metalen pen met conische punt langzaam de grond ingedrukt waarbij de ondervonden weerstand in een schaalverdeling (met sleepnaald) wordt weergegeven.
De indringingsweerstand van de bodem wordt gemeten in Newton/cm2 en wordt uitgedrukt in MPa. Hierbij gelden de volgende waarden als richtlijn:
Gemeten waarde |
Mate van verdichting |
Gevolgen voor wortelgroei |
|
< 1,5 MPa |
niet verdicht |
Geen belemmering voor wortelgroei |
|
1,5 – 3,0 MPa |
matig verdicht |
Wortelgroei geremd |
|
> 3,0 MPa |
sterk verdicht |
Wortelgroei sterk belemmerd |
